کد مطلب:31928 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » اعتقادات

اينجانب م . غ از شما سوالاتي داشتم كه شرح آن را در زير خواهيد خواند مگر اين نيست كه علم خدا جبرآور نيست ؟ درست است علم خدا جبر آور نيست و نه در جبر زماني و نه در جبر مكاني قرار دارد و خدا از ازل بر اعمال خويش مطلع بوده است و خدا از ازل ميدانسته كه انسان را در چه زماني ميآفريند پس من و هر انسان عاقل چنين نتيجه ميگيرد كه خدا از ازل خود را در جبر زماني قرار داده و من سر اين موضوع دچار دگرگوني فكري شدهام و ميخواهم مرا از اين دگرگوني دربياوريد .

سؤال شما در واقع يك تناقص است يعني شما قبول داريد خداوند ازلي است و بعد مي گوييد نتيجه اينكه در جبر زماني قرار گرفته ( با توجه به اينكه علم به خويش دارد ) چون زمان و مكان از صفات جسم است نه امور مجرد بنابراين خداوند كه مجردتام است بي زمان و مكان است يعني خداوند فوق زمان و در واقع بدون زمان است و تعبير ازلي و ابدي بدون خداوند ، يك تعبير مسامحي است و مراد از آن اين است كه چون خداوند بي زمان و فوق زمان است پس همه زمانها نزد او حاضرند . پس هم زمان ازل و هم زمان ابد نزد او حاضر است و اگر بگوئيم خداوند در جبر زماني است يعني زماني بود ، كه خدا در آن زمان نباشد و اين محال است .

ولي به نظر من عمده سؤال شما درباره اين است كه جهان آفرينش و تمام افعال و كارهايي كه در آن انجام ميشود مثل اينكه انسان در فلان زمان متولد ميشود و يا سنگي ا زكوه ميافتد و . . . را خداوند از ازل ميدانسته و حالا اين كارها مجبور است كه اتفاقبيفتد چون كه خداوند به همه چيز آگاه است و علم او تخلف ناپذير است و تغيير نميكند . حال علم خداوند به مخلوقات چگونه است؟ در اين زمينه حكماي اسلام پاسخهاي گوناگون دادهاند اما جوابي كه ملاصدرا ميدهد به طور خلاصه اين است: خداوند متعال علم حضوري به همه مخلوقات اعم از مجرد و مادي دارد يعني علمي كه عين ذات مقدسش است يعني اين طور نيست كهعلم خدا يك چيز باشد و خود خداوند چيز ديگري باشد و بعد خداوند عالم شود اين فرض در مورد خداوند جائز نيست بم نظر من شايد شما چنين فكر كرديدكه خداوند تبارك و تعالي علمش از او جداست مثل انسانها كه از ابتدا هيچ چيز نميدانستند و بعداً علم به آنها اضافه ميشود . در حالي كه اگر بدانيدكه علم خداوند عين ذات اوست يعني اينكه در ساحت قدس الهي به هيچ وجه زمان و مكان راه ندارد و او بر همه زمانها و مكانها احاطه دارد و گذشته و حال و آينده نسبت به او يكسان است . پس همچنانكه تقديم وجود او بر مخلوقات نميتوان از قبيل تقدم زماني دانست همچنين تقدم علم او بر وجود مخلوقات نمي توان تقدم زماني شمرد بلكه منظور از تقدم علم او تقدم سرمدي است . بنابراين علم او موجب مجبور بودن خداوند نميشود .

در صورتي كه قانع نشديد ابتدا كتابهاي زير را مطالعه كرده و در صورت لزوم با ما مكاتبه كنيد .













































منابع و مآخذ :

1 ـ آموزش عقايد ، اشعار مصباح يزدي

2 ـ جبر و اختيار ، استاد سبحاني